Ma maqashay Shax? Waa ciyaarta dhaqanka Soomaalida oo aan laga xiiso go’in! Shax waa ciyaar caqli iyo xeelad ku dhisan oo soo jireen ah, oo ku dhex taal qalbiyada Soomaalida. Waxaa lagu ciyaaraa xariiqyo iyo goobo sabeyn ah oo inta badan ciidda lagu sawiro, ama looxa oo la taagyo.
Sidee Loogu Ciyaaraa Shax? Laba qof ayaa ciyaarta Shax isku hardiya. Midba wuxuu isku dayaa inuu sameeyo “saddexleey” ama xariiq saddex jeer ah isagoo meelaha u qaabeynaya inuu ka adkaado lamaanihiisa. Waa ciyaar ay ka buuxdo feejignaan iyo xirfad, waana sababta dadka waaweyn iyo carruurtaba ay u jecel yihiin. Qofka guuleysta waa kan xeeladda fiican oo si fudud ugu xirta meelaha muhiimka ah!
Sababta Shax u Tahay Mid Gaar ah Shax waa ciyaar kaliya la ciyaaro maahan, balse waa dhaqanka Soomaalida oo laga dhaxlay awoowayaashii. Ciyaartan waxaa lagu baranayaa sida loo yeesho sabir iyo xeelad, iyadoo qofka ka dhigaysa mid caqli badan oo tixgelin ku leh bulshada dhexdeeda.
Maxaad Ku Baran Kartaa Shax? Ciyaarta Shax waxay kuu soo bandhigaysaa sida loo sameeyo go’aan degdeg ah, loona fahmo dadka kale xeeladahooda. Waxay sidoo kale fursad ku siinaysaa inaad la wadaagto xusuus iyo sheeko Soomaaliyeed oo dhaqan ah, sidaa darteed waa ciyaar aan loo xiiso go’in!
Waa maxay sababta aadan maanta Shax u ciyaari karin? Ciyaartaasi waxay ka dhigaysaa inaad noqoto ciyaaryahan caqli iyo xeelad badan leh, iyadoo aad ku raaxaysanayso dhaqankaaga!
1. Diyaarinta Shax (Sida Loo Sameeyo Looxa)
Looxa Shax waxaa lagu sawiraa qaab afar geesle ah oo isku xiran, kaas oo ka kooban saddex afar geesle oo isugu jira xarriiqyo isku xidhan. Meel kasta oo ay xarriiqyadu iskaga go’aan (xariiqyada afargeeslaha ah ee isku xidhan) waa meesha ciyaartoydu ku dhejin karaan taayadooda (ama shayga ay ku ciyaarayaan). Waxaa lagama maarmaan ah in la helo:
- Ciyaartoyda: Shax waxaa lagu ciyaaraa laba qof.
- Qalabka: Mid kasta wuxuu leeyahay 12 taayadood (ama shay yar oo loo isticmaali karo sida dhagxaan ama walxo kale oo la kala garan karo).
- Ujeeddo: Ujeeddadu waa in la sameeyo “saddexleey” – taasoo ah saf sadex taayadood oo isku xiran. Markasta oo aad samaysid saddexleey, waxaad awoodaa inaad mid ka mid ah taayadaha lamaanahaaga soo xirato oo aad meesha ka saarto.
2. Sida Loo Ciyaaro Shax
Ciyaarta Shax waxay leedahay laba marxaladood: Marxaladda Taayada La Dhigayo iyo Marxaladda Taayada La Dhaqaajinayo.
Marxaladda 1: Taayada La Dhigayo
- Ciyaartoydu waxay bilaabaan iyagoo mid mid u dhigayaa taayadooda goob kasta oo bannaan oo ku yaal looxa, iyadoo ay isku dayayaan inay sameeyaan saddexleey.
- Markii ciyaartoy uu sameeyo saddexleey (saf sadexleey ah oo isku xiran), waxa uu ka soo qaadi karaa hal taayad oo ka mid ah kuwa lamaanihiisa, laakiin looma oggola inuu ka qaado taayad ku jirta saddexleey haddii aysan jirin wax kale oo bannaan.
- Markii loo wada dhameeyo taayada in la dhigo looxa, marxaladdan ayaa dhammaanaysa, waxaana lagu dhaqaaqaa marxaladda xigta.
Marxaladda 2: Taayada La Dhaqaajinayo
- Markii taayad kasta la dhigo, ciyaartoydu waxay u wareegayaan marxaladda dhaqdhaqaaqa. Hadda, ciyaartoyda waxay bilaabaan inay u dhaqaajiyaan taayadooda meelaha bannaan ee ku dhow si ay u sameeyaan saddexleeyyo cusub.
- Markasta oo ciyaartoy sameeyo saddexleey cusub, waxaa loo oggol yahay inuu mid kale ka soo qaato taayadaha lamaanaha oo aanu ku jirin saddexleey.
- Haddii ciyaartoyda ka haro oo kaliya afar taayadood, waxaa loo oggol yahay inay “duulaan,” taasoo ah inay u dhaqaaqaan meel kasta oo bannaan oo ku yaal looxa, oo aan kaliya ku koobnayn meelaha ku dhow.
3. Sida Loo Guuleysto Shax
- Ciyaarta Shax waxay socotaa ilaa mid ka mid ah ciyaartoyda uu ka haro labo taayadood oo kaliya ama aanu haynin meel uu u dhaqaaqo.
- Haddii mid ka mid ah ciyaartoydu labo taayadood uun uu ka haro ama aanu haynin dhaqdhaqaaq, markaa wuu guul-daraystaa, halka kan kale uu guuleysto.
Talooyin Fudud oo Ku Saabsan Shax
- Iska ilaali inaad hore u samayso saddexleey: Qaybta hore ee ciyaarta waxaad isku dayi kartaa inaad taayadahaaga ku xirto sida lamaanahaaga uga hortegi karto.
- Ka faa’iidayso saddexleey isku furan: Haddii aad hesho fursad aad ku abuuri karto saddexleey badan oo isku dhow, waxaad u adeegsan kartaa fursado badan oo aad ku xirato taayadaha lamaanahaaga.
- Isticmaal xeelado kala duwan si aad uga hortagto ciyaartoyga kale inuu sameeyo saddexleeyyo badan oo isku xiga.
Shax waa ciyaar dhaqameed Soomaaliyeed oo xiiso leh, waxayna u baahan tahay caqli iyo xeelad! Marka, diyaar ma u tahay inaad ku tijaabiso caqligaaga ciyaartan dhaqanka ah?